Kleine verschuivingen typeren Global Dairy Top 20 in 2024

Tekst: Jeen Akkerman

Een zekerheid in de jaarlijkse publicatie is al enkele jaren het van oorsprong Franse Lactalis, eigendom van de familie Besnier. Sinds 2021 heeft deze onderneming het jarenlang dominante Nestlé van de eerste plek verdreven. In 2023 noteert Lactalis een jaaromzet van 27,9 miljard euro en loopt verder uit op de nummer 2. Vorig jaar is Dairy Farmers of America de nummer 2. Dit jaar is dat weer Nestlé dat met 22,3 miljard ongeveer 5,6 miljard euro minder zuivel-omzet boekt dan Lactalis.

Schreiber Foods

In totaal staan zeven van de twintig ondernemingen op dezelfde plaats als vorig jaar. De andere dalen of stijgen allemaal één plaats, met uitzondering van twee relatief sterke groeiers: Fonterra behaalt in 2023 een omzet van 14 miljard euro (+4,5 procent) en stijgt van plek 9 naar plek 6. Rabobank verklaart deze stijging deels uit het gebroken boekjaar van Fonterra. Daarmee heeft het extra geprofiteerd van de hoge zuivelprijzen in de tweede helft van 2022. De tweede sterke stijger is het Amerikaanse Schreiber Foods. De onderneming uit Wisconsin gaat dit jaar van plaats 16 naar 12 (omzet 7,4 miljard dollar), terwijl het vorig jaar al opklimt vanaf plek 19. De omzet is de afgelopen twee jaar gegroeid met 1 miljard, volgens Rabobank is dat vooral organische groei.
Nieuwkomer op nummer 20 is Grupo Lala, de sterk groeiende Latijns-Amerikaanse groep met haar thuisbasis in Mexico. Lala heeft de entree mede te danken aan de sterkere positie van de Mexicaanse munt. Daarnaast is sprake van zes procent organische groei. Het Ierse Glanbia (in 2023 de nummer 20) verdwijnt uit de lijst. De Ieren zijn minder groot geworden in zuivel, onder meer door het afstoten van een joint-venture met het Amerikaanse Leprino Foods.

Europese coöperaties

De twee grootste Europese zuivelcoöperaties FrieslandCampina en Arla Foods dalen beide één plek, naar respectievelijk nummer 7 en 6. Rabobank wijst erop dat het omzetgat tussen beide wel groeit. In 2022 realiseert Arla 0,1 miljard euro meer omzet dan FrieslandCampina; in 2023 loopt dat op naar 0,7 miljard. De bank verwacht dat het verschil verder zal toenemen, omdat Arla heeft aangekondigd de wei-activiteiten van Volac over te nemen, terwijl FrieslandCampina afscheid heeft genomen van enkele Duitse activiteiten, die zijn verkocht aan Müller. Daar staat tegenover dat FrieslandCampina onlangs een nieuwe fabriek heeft geopend  in Indonesië, historisch gezien een belangrijke markt voor de onderneming.
De totale omzet van de top-20 zuivelondernemingen neemt in 2023 minder toe dan het jaar ervoor. Gerekend in Amerikaanse dollars groeit de omzet vorig jaar met slechts 0,3 procent. Een jaar eerder is die groei nog 8,1 procent. De belangrijkste verklaring hiervoor zijn de lagere melkprijzen in 2023 ten opzichte van 2022. Rabobank wijst erop dat de totale omzet uitgedrukt in euro’s in 2023 zelfs is gedaald met 2,3 procent. Oorzaak daarvan zijn de hogere eurokoers in dollars en de dalende omzet bij de grootste Europese zuivelcoöperaties, aldus Rabobank.

Fusies en overnames

Dat er relatief weinig grote verschuivingen zijn in de Rabo Top 20, heeft ook te maken met een gebrek aan (grote) fusies en overnames in de sector. De bank wijst erop dat de laatste grote deal, de overname van de kaasactiviteiten van Kraft Heinz door Lactalis, heeft plaatsgevonden in 2021. In 2023 is wel sprake van een grote desinvestering, namelijk de door de Russische autoriteiten afgedwongen verkoop van de activiteiten in dat land door Danone. De Franse onderneming heeft afscheid moeten nemen van ongeveer 5 procent van haar totale omzet en naar eigen zeggen 1,2 miljard euro verloren op de deal met de Russen. Daarnaast heeft Danone nog eens 3 procent van zijn omzet door Horizon Organic en Wallaby, twee biologische zuivelmerken, van de hand te doen. In totaal daalt de omzet van Danone in 2023 met 9 procent. Ondanks dat handhaaft Danone zijn vierde plek in de ranglijst, nog ruim voor het Chinese Yili dat in 2023 ook kampt met omzetverlies (-6,4 procent).

Strategische heroriëntering

Rabobank verwacht overigens in de nabije toekomst wel weer grote zuiveldeals. Dat heeft vooral te maken met de strategische heroriëntering die plaatsvindt bij meerdere grote spelers. Enkele partijen richten zich exclusief op de kernactiviteiten en stoten de rest af. Ook verduurzaming speelt hier een rol: door minder duurzame onderdelen (deels) af te stoten, is het eenvoudiger (zelf) opgelegde doelstellingen op dit terrein te halen.
Rabobank wijst op twee concrete deals die eraan zitten te komen: de verkoop van de ijsdivisie door Unilever en het afstoten van de consumententak door Fonterra. Ook de aangekondigde verkoop van Yoplait door General Mills kan invloed hebben op de top 20, afhankelijk van wie hier de kopende partij zal blijken te zijn. Rabobank voorziet bij andere grote zuivelondernemingen vergelijkbare strategische aanpassingen en desinvesteringen. Dat kan de rangorde in de top 20 van de bank beïnvloeden.