Convenantsdag 2025: Tijd voor strijd tegen dalende trend weidegang

Sinds de ondertekening van het Convenant Weidegang in 2012 is het doel om het aandeel melkveebedrijven met weidegang minimaal op het niveau van toen te houden (81,2 procent). Ondanks inzet vanuit de hele keten – van detailhandel en melkveehouders tot overheid en onderwijs – is het percentage in 2024 gedaald naar 80,1 procent. Een signaal dat actie vereist. Tijdens de bijeenkomst spraken de aanwezigen over de actuele uitdagingen en kansen rond weidegang. Arjan Schimmel (voorzitter ZuivelNL) opende met een prikkelende vraag: “Gaan we met z’n allen weer aan de slag met weidegang of komt er berusting?”. Na een middag vol gesprekken en het uitwisselen van ervaringen vatte hij de gedeelde overtuiging van de aanwezigen samen: “Weidegang hoort bij Nederland: het kán, maar vraagt om inzet, samenwerking en een gedeelde mindset die vastgehouden moet worden.”

Breder perspectief

Vanuit het ministerie van LVVN benadrukte Aldert van Eck het brede belang van weidegang – van landschap en biodiversiteit tot dierenwelzijn en emissiereductie. Wettelijke borging kent zijn beperkingen, zo stelde hij. Daarom werd een oproep gedaan om juist de energie en betrokkenheid van de sector te benutten: “Werk aan de winkel – laten we het samen doen.” Sofie van Nieuwamerongen (Dierenbescherming) en Caroline Huetink (ZuivelNL) lieten zien hoe het Convenant Weidegang bijdraagt aan de bredere ambitie van de sector om te werken aan een dierwaardiger en toekomstbestendige melkveehouderij, zoals vastgelegd in de onlangs gepresenteerde ‘Routekaart naar een dierwaardiger en toekomstbestendige melkveehouderij’.

Delen van ervaringen

Tijdens een interactieve sessie deelden vertegenwoordigers van de Provincie Overijssel, Aeres Hogeschool Dronten, ForFarmers en BoerenNatuur hun ervaringen, inzet en ideeën over weidegang met de andere convenantspartners. Het belang van weidegang voor de melkveesector werd al snel benadrukt. In de gesprekken kwamen verschillende uitdagingen aan bod, waaronder de invloed van huidige wet- en regelgeving, ontwikkelingen in de markt en de toenemende automatisering op melkveebedrijven. Aanwezige convenantspartners benadrukten dat de uitdagingen niet genegeerd kunnen worden en binnen deze ontwikkelingen ook kansen zijn. Genoemd werden onder andere suggesties als het herzien van bestaande normeringen, positief stimuleren via slim overheidsbeleid, het ontwikkelen van een verdienmodel waarin weidegang wordt erkend als landschapsdienst en meer ondersteuning voor melkveehouders bij het combineren van automatisering met rendabele weidegang. Duidelijk werd dat hiervoor inzet vanuit alle partijen nodig is, en dat iedereen zijn verantwoordelijkheid (opnieuw) moet nemen.

Weidegang Trofee 2025

Ook dit jaar vond de uitreiking van de Weidegang Trofee 2025 plaats. De Trofee wordt jaarlijks uitgereikt als waardering voor een organisatie die zich heeft ingezet voor de bevordering van weidegang in Nederland. Uit drie genomineerden, de provincie Overijssel, Nederlands-Vlaamse vereniging voor Weide- en Voederbouw en Collie, werd Collie als winnaar gekozen.
Wat weerhoudt boeren ervan om hun koeien te weiden? Collie: “Boeren willen het vaak wel, maar in de praktijk is het lastig vol te houden. Wie aan weidegang doet, moet dagelijks draadjes verzetten, koeien ophalen en inspelen op het weer. Dat vraagt tijd, arbeid en flexibiliteit, iets wat in de praktijk lang niet altijd lukt”. Collie ontwikkelde daarom een halsband en app die het werk vereenvoudigen. De boer tekent percelen in op zijn telefoon en de koeien blijven binnen de virtuele afrastering omdat ze geleerd hebben dat een pieptoon ‘stop’ betekent en een trilling ‘vooruit’. Met één druk op de knop komen de koeien vanzelf naar de stal. Het resultaat: minder werk, meer rust, en vooral: meer koeien in de wei. Met deze innovatie won Collie overtuigend de Weidegang Trofee 2025.

Het Convenant Weidegang is een initiatief van het ZuivelNL-programma Duurzame Zuivelketen. Het in 2012 gesloten Convenant wil een impuls geven aan weidegang met als doel koeien zoveel mogelijk weidegang te bieden en het aandeel melkveebedrijven met weidegang tenminste op het niveau van 2012 te houden (81,2 procent). Meer dan 80 partijen – van overheden en onderwijsinstellingen tot banken, veevoerleveranciers, maatschappelijke organisaties en supermarktketens – hebben zich aangesloten.

Bron: ZuivelNL