Britse zuivelondernemingen zetten zich schrap voor brexit

De Britse zuivelindustrie bereidt zich al ongeveer drie jaar voor op een vertrek uit de Europese Unie: de brexit. De meeste melkverwerkers doen dat door hun concurrentiepositie in binnen- en buitenland te versterken. Een beproefd recept daarvoor is een reductie van de kosten, veelal door fabrieken te moderniseren en de productie efficiënter te maken. Omdat de voorwaarden voor export naar de achterblijvende EU-lidstaten en derde landen nog niet bekend zijn, proberen de zuivelondernemingen ondertussen ook hun assortiment voor de binnenlandse markt uit te breiden.

Brexit: herstructuring van locaties

De herstructurering van productie- en verkooplocaties, gecombineerd met de toenemende concurrentie en de prijsdruk voor consumptiemelk leidden in 2018 bij de tweede grootste zuivelproducenten Arla UK en Müller UK tot verliezen. Maar dankzij betere verkopen van merkproducten slaagde de Britse dochtermaatschappij van Arla Foods er in de eerste helft van 2019 in de omzet met ongeveer 3 procent te vergroten tot € 1,15 miljard.

Inmiddels schrijven ook sommige andere Britse zuivelbedrijven rode cijfers. Enkele kleinere bedrijven waren het afgelopen jaar zelfs gedwongen het faillissement aan te vragen. Zo ging afgelopen najaar Tomlinsons Dairies (€ 52 miljoen omzet) ten onder. Het familiebedrijf, opgericht in 1983, kwam in de rode cijfers door oplopende kosten en tegenvallende opbrengstprijzen van room. Twee jaar geleden kondigde het bedrijf nog een investering aan à € 25 miljoen ten behoeve van de fabriek in Wrexham (Wales).

Overschot

Bij Müller UK, dat in 2018 vooral verliezen leed door slinkende marges in de consumptiemelkmarkt, zette dochteronderneming Müller Milk & Ingredients vorig jaar het mes in de organisatie. Een herstructureringsprogramma moet jaarlijks ongeveer € 116 miljoen aan kostenbesparingen opleveren.

De divisie probeert onder meer het overschot aan melk op de Schotse zuivelmarkt terug te dringen. De afgelopen vijf jaar hebben Schotse leveranciers de melkproductie met ongeveer een kwart opgevoerd. Als gevolg daarvan moet Müller ongeveer 180 miljoen liter melk die het bedrijf in Schotland niet kan verwerken noodgedwongen naar Engelse fabrieken brengen. Op jaarbasis betekent dit dat ongeveer 6.000 vrachtwagens met Schotse melk elk jaar in totaal ongeveer 4 miljoen kilometer moeten afleggen. Om die reden voert Müller binnenkort een heffing in voor Schotse boerderijmelk die in Engeland moet worden verwerkt. Eerder zegde Müller al het leveringscontract op met een groep melkveehouders uit het noordoosten van Schotland.

Müller herschikt ook haar fabrieken. Een consumptiemelkfabriek in Aberdeen ging eind vorig jaar dicht. In plaats daarvan werd een fabriek in centraal-Schotland gemoderniseerd. En de productie van een fabriek in de Noordwest-Engelse graafschap Derbyshire is overgenomen door enkele andere Müller-bedrijven.

Dale Farm, dat met bijna € 600 miljoen omzet de grootste zuivelproducent van Noord-Ierland is, heeft de kaasproductie vorig jaar geoptimaliseerd. De productie onder het merk Fivemiletown is van Tyrone naar de fabriek in Cullybackey verplaatst. Tegelijkertijd is de cheddarfabriek in Dunmanbridge bij Cookestwon gemoderniseerd. Daar kan nu jaarlijks 45.000 ton worden gemaakt.

Meadow Foods, dat zuivelingrediënten levert aan voedingsmiddelenbedrijven besloot enkele maanden geleden zijn portfolio te verbreden met de overname van Nimbus Foods, een bedrijf uit Wales dat ingrediënten voor fabrikanten van gebak, zoetwaren, ijs, desserts en ontbijtgranen produceert. Afgelopen zomer verwierf Meadow Foods ook enkele bedrijfsonderdelen van Nijjar Dairies Limited (Freshways) dat verpakte melk- en roomproducten levert. In 2018 kocht Meadow Foods ook al Roil Foods, gevestigd in Wrexham (Noordoost-Wales) en melkverwerker Fayrefield Liquids uit Cheshire. Meadow Foods is deels eigendom van de familie Chantler en van de Britse investeringsmaatschappij Exponent. Het bedrijf is in 1992 opgericht en verwerkt meer dan 650 miljoen liter melk per jaar.

Wyke Farms verwacht een toename van de vraag naar cheddar en breidt dus de productie uit. (Foto: Wyke Farms)

Kaasproducent Wyke Farms rekent op een flinke toename van de omzet, vooral in het buitenland, waar het bedrijf al aanwezig is met zijn producten in 160 landen. De onderneming uit Somerset wil de productiecapaciteit daarom verdubbelen tot 30.000 ton cheddar per jaar.

Ook branchegenoot Dairy Partners, gevestigd in Stonehouse (Gloucestershire) wil uitbreiden. Dit bedrijf met een omzet van bijna € 100 miljoen, bouwt voor ongeveer € 30 miljoen een nieuwe kaasmakerij met drie lijnen om de kaasproductie te verdubbelen.

Buitenland

Ook buitenlandse partijen zien groeimogelijkheden op de Britse markt na de brexit. Daarom kocht het Canadese zuivelconcern Saputo Foods vorig jaar alle aandelen op van Dairy Crest voor circa € 1,1 miljard. Saputo Dairy UK, zoals de onderneming nu heet, was in het boekjaar 2018/2019 goed voor een omzet van € 558 miljoen, een toename van meer dan 5 procent vergeleken met het voorgaande boekjaar. Vanwege de hoge productiekosten viel de winst echter ver terug. Die daalde met 95 procent tot € 10 miljoen. Saputo investeert momenteel voor bijna € 100 miljoen in de kaasactiviteiten van de Britse onderneming, die onder meer bekend is van de merkkazen Cathedral City en Clover.

Ornua Foods UK, de Britse dochteronderneming van de Ierse coöperatieve zuivelexportorganisatie Ornua, investeert flink in de promotie van Ierse kazen. Om de verkoop van het cheddarassortiment onder het merk Pilgrims Choice te stimuleren in het Verenigd Koninkrijk, is eind vorig jaar voor bijna € 3 miljoen een reclamecampagne opgezet.

Bij de ingrediëntentak van Oruna UK is overigens een reorganisatie aangekondigd. Vanwege de wisselende bedrijfsresultaten van de laatste jaren gaat één fabriek dicht en zal bij een ander productiebedrijf een significant aantal banen verdwijnen.

Meer buitenlandse partijen hebben recent interesse getoond in de Britse markt. Zo is Havero Hoogwegt, onderdeel van handelsonderneming Hoogwegt Group onlangs een strategische samenwerking aangegaan met zuivelcoöperatie First Milk, gevestigd in Glasgow. Die nam afgelopen zomer het belang van 51 procent over van Fonterra in de joint venture Fast Forward. Sindsdien is First Milk de enige eigenaar van Lake District Creamery, producent van weiproteïneconcentraten. De Britse coöperatie wil de producten uit deze fabriek exclusief via Havero Hoogwegt op de wereldmarkt brengen.

First Milk sluit overigens twee Schotse fabrieken (Arran en Campbeltown). Die staan sinds voorjaar 2018 te koop, maar bij gebrek aan een koper sluit First Milk definitief de poort.

Dit artikel is verschenen in ZuivelZicht 1 2020. Nog geen abonnee? Klik HIER.