De net opgestarte zuivellijn in de fabriek in Ouderkerk aan de Amstel – met een capaciteit van 4 miljoen liter melk op jaarbasis – verwerkt de melk tot streekzuivel, zoals volle melk, yoghurt en kwark. De producten zijn straks bestemd voor afzet aan lokale partijen in en rond Amsterdam. De coöperatie mikt ook op verkoop aan supermarkten, horeca en andere out of home-kanalen in de stad. Melk dichtbij verwerken en afzetten in een korte keten verlaagt tevens de ecologische voetafdruk van de afnemende bedrijven. Supermarkten, horecabedrijven en groothandels die samenwerken met de coöperatie laten hiermee zien dat ecologie en economie hand in hand kunnen gaan.

Kleinschalig verwerken

De huur en inrichting van de zuivelfabriek, een bestaand bedrijfspand op nog geen 3 km van Amsterdam-centrum, is het resultaat van de samenwerking van een groep melkveehouders, verenigd in Boeren van Amstel, die in het najaar van 2017 zuivelcoöperatie Amstelgoed NatuurZuivel oprichtten.

De melkveehouders in de coöperatie die investeren in de fabriek, tekenden voor produceren in een opzet voor kleinschalige zuivelverwerking waarbij het risico voor deelname beperkt is. De boeren leggen een bedrag in bij de coöperatie en blijven net als voorheen leveren aan FrieslandCampina. Deze levert de melk voor verdere verwerking door aan de fabriek van Amstelgoed Natuurzuivel.

Inzetten voor weidevogels

Er nemen nu ongeveer twintig agrarische bedrijven deel in de coöperatie. Zij zijn verenigd in de Boeren van Amstel. In het Amstelland, een weidevogelgebied, ondernemen in totaal ongeveer 55 rundveehouders.

De deelnemende agrarische bedrijven zetten zich in voor de weidevogels en voor ondersteuning van de natuurwaarden in het gebied. Tot die samenwerkende bedrijven behoren ook niet-melkleveranciers.

Zuivel uit de buurt

Amstelgoed Natuurzuivel brengt de producten bij de consument onder de aandacht op de Facebook-pagina van Boeren van Amstel. Hier staat centraal dat de zuivel uit de natuur in de buurt komt. Ook billboards in de polder Amstelland moeten voor Amsterdam-mers de beleving van de natuur benadrukken. Met het kopen van zuivel uit Amstelland krijgen mensen uit de stad een band met de boeren, hun bedrijf en de manier waarop zij zich inzetten voor het landschap. De coöperatie heeft vooralsnog geen plannen voor verkoop van zuivel bij de fabriek. Wel zullen er open dagen voor consumenten worden georganiseerd.

Voor het Groenfonds, dat de apparatuur voor de zuivelfabriek financiert, past dit project in de ambitie om natuurinclusieve landbouw te stimuleren. Het geeft consumenten de mogelijkheid om een bijdrage aan natuurinclusieve landbouw te leveren door straks de producten van Amstelland Natuurzuivel te kopen.

De coöperatie werkt in het project samen met Vogelbescherming Nederland, FrieslandCampina, Stichting Duurzaam Agrarisch Natuurbeheer en groothandel Vroegop Ruhe & co. De provincie Noord-Holland en de Europese Unie stelden subsidies beschikbaar.

Dit artikel is verschenen in ZuivelZicht 3 2019. Meer vaknieuws over de Nederlandse en Belgische zuivelindustrie? Klik HIER voor een abonnement op ZuivelZicht.