Liquiditeit melkveebedrijven daalt fors in vierde kwartaal

De grootste veroorzaker van deze daling van zo’n € 100 per melkkoe is een toename van de investeringen, onder andere in aankoop of huur van fosfaatrechten. Bij veel bedrijven waren de fosfaatrechten blijkbaar nog niet in lijn met de daadwerkelijke bezetting. 

Melkopbrengsten vrij vlak

De melkopbrengst steeg met ruim € 2.000 ten opzichte van het voorgaande kwartaal. Over geheel 2020 vertoonden de melkopbrengsten, net als de jaren daarvoor, een vrij vlak patroon als gevolg van een vrij stabiele melkprijs. Gemiddeld lagen de ontvangsten voor melk inclusief toeslagen in 2020 op zo’n 36 cent/kg. Deze was de twee jaren daarvoor zo’n anderhalve cent hoger. Toch lagen de melkopbrengsten maar € 1.000 lager dan in 2019 omdat de omvang van de productie toenam. 

Het algemene beeld is dat bij deze melkprijs het gemiddelde bedrijf niet of maar net uit de kosten komt. Daarbij spelen de droogte, extra voeraankoop, reparatie van of suboptimale fosfaatruimte een rol. Dit verklaart deels de krappe liquiditeitsontwikkeling. Ook is in het eerste kwartaal meer geïnvesteerd. De verschillen tussen bedrijven zijn groot en ook de variatie in opbrengstprijs stijgt als gevolg van de diverse melkstromen, afzetmarkten en prestaties van de zuivelafnemer. Dit komt naar voren uit een analyse van de liquiditeitgegevens van melkveebedrijven van ABN Amro.

Daling liquiditeit door corona

Om ondernemers financieel tegemoet te komen vanwege corona werd vorig jaar door RVO 45 procent van de totale GLB-toeslagen reeds in juli uitgekeerd. Bedrijven die hier voor opteerden ontvingen 80 procent van de toeslagen als voorschot. Dit dempte de liquiditeitsdaling in het derde kwartaal maar daardoor is in december gemiddeld nog maar € 11.000 aan GLB-toeslag ontvangen. Een ander belangrijk verschil met 2019 komt door daling van de aflossingen aan de bank en van belastingbetalingen. Ook lagen de investeringen 20 procent hoger en de inkomsten uit verkoop van kalveren en slachtkoeien lager. Per saldo was over geheel 2020 een daling van de rekening-courant van ruim € 11.000, ofwel € 110 per melkkoe.

Zuivelnoteringen divers

De zuivelnoteringen waren divers vorig jaar. De prijs van boter en volle melkpoeder waren respectievelijk 15 en 6 procent lager dan het gemiddelde van 2019. Magere melkpoeder noteerde echter gemiddeld 7 procent hoger, vooral door de hogere prijs aan het begin van het jaar. De prijzen daalden na half maart onder invloed van de uitbraak van het coronavirus en de ingestelde lockdowns.

Vanaf juli zijn vooral de boter- en magere melkpoederprijs flink hersteld. Deze prijzen liggen echter nog niet op het niveau van voor de corona-uitbraak. Ongeveer de helft van de Nederlandse melk wordt tot kaas verwerkt. De EU-kaasprijs daalde de eerste maanden in 2020 maar is sindsdien vrij stabiel. De noteringen voor enkele soorten kaas liggen zelfs enkele procenten hoger in 2020 dan in 2019. De melkprijs is in het vierde kwartaal ruim 2,5 procent lager dan een jaar eerder. De daling van de melkprijs met ruim 7 procent in het tweede kwartaal is in het laatste kwartaal met de helft verbeterd.

De Nederlandse melkaanvoer lag in 2020 tot en met november 1,4 procent hoger dan het jaar ervoor. De melkproductie in geheel Europa nam tot en met oktober 2020 met 1,8 procent toe. De ontwikkeling in Nederland wijkt hier niet veel van af.

Over de liquiditeitsmonitor

Informatie over deze liquiditeitsbarometer en over de belangrijkste pijlers van de kasstroom (melkprijs en saldo): Agrimatie van Wageningen Economic Research.

Deze liquiditeitsmonitor kwam tot als publiek private samenwerking (PPS) tussen Wageningen Economic Research, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en ABN Amro. Dit is de laatste uitgave omdat de vierjarige PPS periode is afgelopen. De data zijn afkomstig van het Bedrijveninformatienet van Wageningen Economic Research. Het doel is om e verkregen inzichten te delen en ondernemers te ondersteunen in hun bedrijfsvoering.