Melkprijs bij Milcobel staat onder druk
A-Insights gelooft dat het gebruik van data in toenemende mate van belang is om de juiste strategische beslissingen te kunnen nemen. In deze maandelijkse rubriek neemt het de lezer mee in hoe de groeiende hoeveelheid gebruikt kan worden bij het beter begrijpen van ontwikkelingen binnen de zuivelmarkt. In deze editie: Milcobel, waar een ondergemiddelde melkprijs heeft geleid tot een uitloop van leden en een aangevochten uittredingsstop. Aan de hand van de financiële gegevens van de Belgische coöperatie duidt A-Insights de druk op de melkprijs en motivatie voor de uittredingsstop.
Tekst: Mathieu Geuskens
Nils van Dam, ceo van Milcobel.
Milcobel betaalt de leden sinds 2018 een melkprijs die ruim onder het gemiddelde van Noord-Europa ligt. Net als de rest van de markt zag de coöperatie zich door een gedaalde vraag genoodzaakt de prijs verder te verlagen in coronajaar 2020. Hoewel de melkprijsdaling ten opzichte van 2019 met € 2,80 per 100 kilo beperkter is dan bij bijvoorbeeld RFC (-€ 3,09 per 100 kilo), is deze substantieel sterker dan het de daling van de gemiddelde prijs (-€ 1,04 per 100 kilo).
Diepterecord melkprijs bij Milcobel
Voor een aanzienlijk deel van de leden is het diepterecord van de melkprijs aanleiding om de coöperatie te verlaten. Begin 2021 maakte Milcobel bekend dat circa 170 van de 2.500 leden, gezamenlijk goed voor zo’n 150 miljoen kilo melk, hebben aangegeven te willen vertrekken. Dit beschouwt de coöperatie als positief, omdat de focus ligt op een verbetering van de productmix en niet op verdere volumegroei.
Grafiek 1. Ontwikkeling van de gemiddelde melkprijs bij Milcobel, ten opzichte van FrieslandCampina en de gemiddelde melkprijs in Noord-Europa, in euro’s per 100 kilo.
Ondanks een substantiële verhoging van de melkprijs in de eerste maanden van 2021 blijft het aantal uittreders toenemen, waardoor Milcobel zich in april genoodzaakt zag om een uittredingsstop af te kondigen. De coöperatie gaf aan dat het wegvallen van een dergelijk volume (de schattingen lopen op tot 600 miljoen kilo rauwe melk, oftewel een derde van het in 2020 verwerkte volume) een dusdanige verstoring van de productie met zich mee zou brengen dat de uittredingsstop geoorloofd is. De rechter gaat hier echter niet in mee en zet een streep door de uittredingsstop. Op moment van schrijven loopt het door Milcobel aangespannen hoger beroep hierover.
Grafiek 2. Kostenopbouw en omzet (dikgedrukt) bij Milcobel, in euro’s per 100 liter verwerkte melk.
Nog geen hogere verkoopprijs
De druk op de melkprijs van Milcobel kent meerdere oorzaken, waarbij oplopende bedrijfskosten een voorname rol spelen. De coöperatie ziet de verwerkingskosten per 100 liter melk sinds 2018 oplopen, terwijl de omzet per 100 liter juist gestaag afneemt.
De dalende opbrengsten worden naast de invloed van corona in 2020 veroorzaakt door een groeiend aandeel van relatief goedkope bulkproducten in de totale afzet. Eind 2020 geeft ceo Nils van Dam aan dat circa 60 procent van de aangeleverde melk wordt verwerkt tot bulkproducten. Daarnaast verhoogt Milcobel in 2020 de marge die het op de verwerkte melk maakt ten koste van de melkprijs. De coöperatie doet dit deels om uitzonderlijke kosten te compenseren die voortvloeiden uit de sluiting van de verlieslatende fabriek in Schoten, en deels ter ondersteuning van het strategische doel om de solvabiliteit te verhogen.
Doel lijkt ver weg
Milcobel heeft zich als onderdeel van een strategisch herstelplan ten doel gesteld de solvabiliteit te verhogen naar 35 tot 40 procent. De coöperatie geeft aan dat dit een hogere melkprijs zou toelaten, vermoedelijk door in magere jaren in te teren op het eigen vermogen en in goede jaren een kleiner deel van de opbrengsten in te hoeven houden om het eigen vermogen te versterken. Met een solvabiliteit van 25,5 procent in 2020 lijkt Milcobel echter nog ver verwijderd van dit doel, zeker als de vertrekkende boeren hun deel van het ledenkapitaal meenemen. De solvabiliteit daalde in 2020 door een nettoverlies, dat volledig veroorzaakt wordt door aan de sluiting van de fabriek in Schoten gerelateerde uitzonderlijke kosten.
Grafiek 3. Ontwikkeling van de solvabiliteit bij Milcobel.
Milcobel heeft in 2021 diverse stappen ondernomen om het tij te keren. Zo is de melkprijs fors verhoogd, al blijft deze achter op concurrenten A-ware en LDA, en heeft Milcobel de kaasverwerker Kaasbrik overgenomen om de toegevoegde waarde op de geproduceerde kaas te verhogen door deze verder te verwerken. Het blijft echter een feit dat een aanzienlijk deel van de aangesloten boeren de wens heeft uitgesproken uit te treden, waardoor Milcobel flink volumeverlies zou kunnen lijden. De tijd zal moeten leren of de ondernomen stappen succesvol genoeg zijn om het merendeel van de boeren met een vertrekwens te overtuigen om bij de coöperatie te blijven.
Mathieu Geuskens is zuivelanalist bij A-Insights (eerder bekend als Annual Insight).
Dit artikel is verschenen in ZuivelZicht 9 2021. Nog geen abonnee? Klik HIER en profiteer het eerste jaar van maar liefst 25% korting.