Valio kampt nog steeds met last van opgelegde boete

Het aanbieden van consumptiemelk tegen dumpprijzen is Valio in Finland duur komen te staan. (Foto: Shutterstock)

De grootste zuivelonderneming van Finland, Valio, heeft het vorig jaar opnieuw lastig gehad. Na het moeilijke boekjaar 2017 blijkt uit de deze zomer gepubliceerde jaarcijfers dat de resultaten in 2018 evenmin florissant waren. Voor het tweede opeenvolgende jaar stond het operationele resultaat flink onder druk. Dat had alles te maken met de boete van € 70 miljoen die de Finse karteldienst Kivi het bedrijf heeft opgelegd na overtreding van de mededingingsregels.

Volgens de Finse kartelautoriteiten heeft Valio in de periode 2010-2014 haar machtspositie op de nationale markt voor consumptiemelkproducten misbruikt door melk tegen dumpprijzen te verkopen. Dat gebeurde op zo’n grote schaal dat andere veel kleinere aanbieders van dagverse melk daar schade van ondervonden. Valio moest niet alleen een boete betalen, maar ook de schade vergoeden. 

Rode cijfers

Daardoor schreef de onderneming in 2018 rode cijfers. Waar in 2017 onder aan de streep nog een plus van bijna € 4,9 miljoen werd genoteerd, verscheen in 2018 een verlies van iets meer dan € 25 miljoen, terwijl de omzet met 1,5 procent toenam tot € 1,7 miljard. Ter vergelijking: in boekjaar 2016 maakte Valio nog een nettowinst van € 18 miljoen. 

In hoeverre de affaire de cijfers over dit lopende boekjaar zullen beïnvloeden moet worden afgewacht. Recent besloot de rechtbank van Helsinki dat de concurrerende bedrijven, Maitomaa en Maitokolmio, recht hebben op een veel geringer bedrag dan de € 28 miljoen die zij in totaal aan schadevergoeding van Valio hadden geëist. De rechtbank vindt een genoegdoening van in totaal € 8 miljoen voldoende.

Maatregelen

Valio heeft inmiddels maatregelen genomen om de bedrijfsresultaten te herstellen. De directie zette het mes in het personeelsbestand op het hoofdkantoor. Daar is een reorganisatie aangekondigd die tachtig medewerkers hun baan gaat kosten. De maatregel sluit aan bij de drie jaar geleden ingezette stroomlijning van de totale organisatie, waarmee het bedrijf de productie en de logistiek wilde optimaliseren.

Ook het budget voor investeringen is verminderd. Valio investeerde vorig jaar in totaal € 62 miljoen. Dat was ruim een derde minder dan in het voorgaande jaar. Dat is beduidend minder dan het recordbedrag dat in 2014 werd geïnvesteerd (€ 152 miljoen). Een deel van de middelen is vorig jaar gestoken in uitbreiding van de capaciteit voor zuigelingenvoeding en in de aanschaf van een kaasverpakkingslijn. Ook een nieuwe kaasproductielijn gebouwd in Estland. Daarnaast ging een deel van het budget naar de nieuwe consumptiemelkfabriek in het zuidelijk gelegen Riihimäki. Valio stak sinds 2017 al zo’n € 170 miljoen in deze fabriek, waar jaarlijks 120.000 ton melk wordt verwerkt.

Minder marketing

Ook het marketingbudget is vorig jaar teruggeschroefd, met ruim 5 procent tot € 50 miljoen. Die bezuiniging trof vooral de binnenlandse activiteiten. Voor de activiteiten in het buitenland hield Valio de kosten voor marketing vorig jaar op peil. 

Valio haalt ongeveer € 670 miljoen aan omzet uit het buitenland, waarvan ongeveer de helft via export vanuit Finland. De voornaamste afzetmarkten zijn Estland, Zweden, Rusland, de Verenigde Staten en China. 

Baltische staten

De meeste omzet uit het buitenland komt via Estland binnen. Dochterbedrijf Valio Baltia behaalde daar een recordomzet van € 123 miljoen, een plus van 6 procent. Deze firma bedient niet alleen Estland maar ook de markt in Letland en Litouwen.

Tweede exportmarkt voor Valio (naar omzet gemeten) is Zweden, waar Valio Sverige € 114 miljoen omzet boekte. Dat was een toename van 10 procent. Vooral de groeiende afzet van lactosevrije producten bleek een belangrijke factor.

China

Een andere opvallende toename van de omzet boekte Valio in China. Valio Shanghai zag de omzet groeien met ongeveer 15 procent tot € 46 miljoen. Daarmee bestendigde deze dochteronderneming de opgaande lijn die in 2017 weer werd ingezet na de slappe jaren 2015 en 2016 toen een daling van de opbrengstprijzen op de wereldmarkt voor melkpoeder de omzet drukte. 

Rusland

De groei die Valio in 2016 en 2017 boekte op de Russische markt lijkt tot staan gebracht. De omzet stabiliseerde op € 91 miljoen. Sinds het handelsembargo van augustus 2014 heeft Valio veel terrein moeten prijsgeven op de Russische zuivelmarkt. 

Vanwege het embargo kan Valio vanuit Finland nauwelijks naar Rusland exporteren. Naast vruchtensappen, bepaalde soepen, ijs en babyvoeding bestaat het invoerverbod voornamelijk uit lactosevrije zuivelproducten, waarvan Valio de belangrijkste leverancier op de Russische markt was. Op dit moment worden vrijwel alle Valio-producten op de Russische markt geproduceerd in de eigen kaasfabriek bij Moskou en in fabrieken van een lokale partners, zoals Galaktika, Kochmeister en Ehrmann Rusland, dat actief is in het grootstedelijk gebied van Moskou.

Via dochteronderneming Finlandia biedt Valio Finse boter aan op de Amerikaanse markt. (Foto: Frank Whitman)

Verenigde Staten

In de Verenigde Staten heeft de Finse onderneming het nog steeds lastig. Finlandia Cheese, gevestigd in de staat New York, heeft te kampen met hevige concurrentie. De omzet liep iets terug tot € 70 miljoen. Valio is al sinds 1958 op de Amerikaanse markt actief, voornamelijk met kaas. Sinds 2015 brengt Valio ook ‘Finlandia Imported Butter’ op de markt. Het bedrijf vermeldt expliciet in de advertentie voor de nieuwe merkboter dat het wordt geproduceerd ‘van pure verse melk van Finse familieboerderijen’ en ‘naar Europese normen zonder genetisch gemodificeerde ingrediënten’ en zonder kunstmatige additieven. 

Dit artikel is verschenen in ZuivelZicht 9 2019. Nog geen abonnee? Klik HIER.